خلاصه برخی مباحث جلسه سوم سخنرانی در مسجد حضرت زینب (س) به مناسبت حج

متاسفانه بسیاری از ما اعمال عبادی از قبیل نماز و حج را بدون توجه به باطن آن و تنها به صورت صوری انجام می دهیم.

امام سجاد (ع) در روایتی برخی از اعماق سفر اسرار آمیز حج را بیان کرده اند. ناصر خسرو قبادیانی در شعری زیبا این روایت را به نظم در آورده است که دقت در مضامین آن برای همه لازم است.

حاجیان آمدند با تعظیم      شاکر از رحمت خدای کریم

یافته حج و کرده عمره تمام      بازگشته به سوی خانه سلیم

مر مرا در میان قافله بود      دوستی مخلص و عزیز و کریم

گفتم او را بگو که چون رستی     زین سفر کردن به رنج و به بیم

بازگو تا چگونه داشته‌ای     حرمت آن بزرگوار حریم

چون همی خواستی گرفت احرام     چه نیت کردی اندر آن تحریم

جمله بر خود حرام کرده بدی؟          هر چه مادون کردگار قدیم

گفت نی گفتمش زدی لبیک           از سر علم و از سر تعظیم؟

می‌شنیدی ندای حق و جواب؟          باز دادی چنان که داد کلیم؟

گفت نی گفتمش چو در عرفات           یستادی و یافتی تقدیم

عارف حق شدی و منکر خویش؟          به تو از معرفت رسید نسیم؟

گفت نی گفتمش چو می‌کشتی           گوسفند از پی یسیر و یتیم

قرب خود دیدی اول و کردی          قتل و قربان نفس شوم لئیم؟

گفت نی گفتمش چو می‌رفتی          در حرم همچو اهل کهف و رقیم

ایمن از شر نفس خود بودی           و ز غم فرقت و عذاب جحیم؟

گفت نی گفتمش چو سنگ جمار           همی انداختی به دیو رجیم

از خود انداختی برون یکسر          همه عادات و فعل‌های ذمیم؟

گفت نی گفتمش به وقت طواف          که دویدی به هر وله چو ظلیم

از طواف همه ملائکتان           یاد کردی به گرد عرش عظیم؟

گفت نی گفتمش چو کردی سعی           از صفا سوی مروه بر تقسیم

دیدی اندر صفای خود کونین             مانده از هجر کعبه بر دل ریم

کردی آنجا به گور مر خود را           هم چنان کنون که گشته رمیم؟

گفت از این باب هر چه گویی تو          من ندانسته‌ام صحیح و سقیم

گفتم ای دوست پس نکردی حج            نشدی در مقام محو، مقیم

رفته‌ای مکه دیده، آمده باز          محنت بادیه خریده به سیم

گر تو خواهی که حج کنی پس از این          این چنین کن که کردمت تعلیم

در این ابیات گفته شده است که حج گزار واقعی کسی است که از خود بیرون آید و از بند هواهای نفسانی و خودخواهی ها رها شود. آنجا که گفت نشدی در مقام محو مقیم، یعنی این که تو به مقام محو نرسیدی. مقام محو مقامی است که همهء شخصیت توهمی انسان محو می شود و انسان با کل هستی یگانه می شود.