این مطلب در پاسخ به سوال یک دوست عزیز به نگارش درآمده است.

متن سوال:

در کتب روانشناسی و خودیاری، از مفهومی تحت عنوان خویشتن دوستی و عدم سرزنش خود و از خود انتقاد نکردن و احساس گناه نداشتن مدام بحث می شود. این موضوع با بحث نفس لوامه که در ادبیات دینی کاربرد دارد چگونه مطابقت پیدا می کند؟

پاسخی که به نظر من می رسد:

در واقع نه تنها تضادی بین این دو اندیشه نیست، بلکه باید گفت نفس لوامه (که دور کننده انسان از انحرفات است) زمانی می تواند به درستی عمل کند که شخص، خویشتن دوست باشد و از خود انتقاد نکند. به ظاهر متناقض می نماید اما در واقع تناقضی در کار نیست. به وجود آمدن این تناقض، به این دلیل است که ما مفهوم نفس لوامه را به درستی متوجه نشده ایم و برداشتی از آن داریم که با خویشتن دوستی سازگار نیست. البته خویشتن دوستی را هم به درستی درک نکرده ایم که در ادامه توضیح هر دو خواهد آمد.