بیشتر ما، با چسبیدن به گذشته یا نگرانی برای آینده، امروز و حال خود را ضایع می کنیم و از آنجا که حال، یا (Present) تنها سرمایه ماست، ضایع کردن آن یعنی از دست دادن کل موهبت حیات.
این مطلب آن قدر مهم و تاثیر گذار است که چندین کتاب از نویسندگان مهم و تاثیر گذار دنیا در مورد آن موجود است. مثل لحظه های حقیقی (باربارا دی آنجلیس) و نیروی حال (اکهارت تول)
اکنون بنا ندارم به طور مفصل در این باره سخن بگویم که سخن گفتن در این مورد مجالی به اندازه یک کتاب می طلبد. تنها بنا دارم به یکی از مصادیق چسبیدن به گذشته اشاره کنم.
قبل از آن به این مثال توجه کنید:
وقتی شما به یک جوان بیست ساله می نگرید، در واقع تمامی گذشته او، یعنی تمام آن بیست سال، به طور کامل آنجا حضور دارد. شخصیت فعلی این جوان، اعم از جنبه اخلاقی یا علمی یا فیزیکی، همه و همه در طول بیست سال ثانیه به ثانیه و ساعت به ساعت شکل گرفته است و این جوان امروزی را ساخته است. مثل شارژ کردن یک باتری در طول پنج ساعت. شارژ نهایی، همه میزان شارژی است که در طول این پنج ساعت رخ داده است.
شبیه به همین مطلب در مورد جوامع هم هست. در چهره امروز ما، تمام گذشته ما مندرج است. کافی است چشم خود را باز کنیم و توان دید خود را افزایش دهیم و در پس ظاهر امور، باطن ها را هم ببینیم.
چیزی که انگیزه من شد از نگارش این مطلب، برنامه ای بود که تلویزیون پخش کرد در مورد بازدید از مناطق جنگی و یادکرد جنگ ایران و عراق. اگر این گونه برنامه ها به صورتی سازمان دهی شوند که به مخاطب القا کند که گذشته ما این بوده است، در واقع با نشان دادن بخشی از واقعیت به او، او را گمراه کرده ایم.
راه صواب آن است که در کنار آن رشادت ها، خیانت ها و کم کاری ها و فرصت طلبی ها نیز نشان داده شود. بعد بگوئیم برآیند تمام کارهایی که در گذشته انجام دادیم، از انقلاب و جنگ و انتخابات و ترور کردن ها و ترور شدن ها و اختلاس ها و کم کاری ها و فداکاری ها و رشادت ها، همه و همه شده است امروزی که شاهد آن هستیم. امروز مان را درست ببینیم تا مجموع نیرو هایی که برآیندشان شده است امروز، بهتر بشناسیم.
به گذشته ای که گذشته است نچسبیم. گذشته زنده را در قامت جامعه امروز ببینیم.
تواضع به خرج دهیم. نگاهی به آمارها بیندازیم و ببینیم از لحاظ معیارهای یک جامعه سالم رتبه چندم جهان هستیم. از نظر امنیت سرمایه گذاری، درصد رشد ناخالص ملی، فساد اداری، آزادی بیان، اعتبار گذرنامه و امثال این موارد متاسفانه وضعیتی که شایسته باشد نداریم. پس در کنار نشان دادن مناطق جنگی، مناطق جنگ قدرت داخلی را هم به افراد نشان دهیم و بگوئیم که نتیجه آن جنگ که تمام شد و این جنگ که هنوز بین خودی ها ادامه دارد، شده است وضعیت امروز ما.
گذشته، به شکل تمام قد، در امروز ما حی و حاضر است.
